Żywiec

C. K. żołnierz pierwszy na dydaktycznym szlaku

today14.01.2024 13:00

Tło
share close

Odnowiony nagrobek żywczanina Rudolfa Pawełka, ułana służącego w austro-węgierskiej armii jest pierwszym punktem tworzonej ścieżki dydaktycznej.

Rudolf Pawełek urodził się 1 marca w 1890 roku w Sporyszu koło Żywca. Był kowalem. W wieku 21 lat rozpoczął służbę w 4. Pułku Ułanów Cesarsko-Królewskiej Obrony Krajowej w Ołomuńcu na Morawach. Miał ją zakończyć w 1914 roku, ale wybuch pierwszej wojny światowej automatycznie ją przedłużył.

Jako szeregowy ułan brał udział w walkach na froncie wschodnim. W międzyczasie przeniesiono go do 1. Pułku Ułanów w Krakowie. Służbę zakończył w 1918 roku, w stopniu wachmistrza kawalerii – i jako inwalida. Do końca życia mieszkał w Żywcu. Zmarł 13 listopada 1965 roku i został pochowany na cmentarzu Przemienienia Pańskiego.

Jego nagrobek ma być pierwszą bazą na ścieżce wiodącej przez cmentarz, poświęconej mieszkańcom Żywiecczyzny, którzy walczyli podczas pierwszej wojny światowej po różnych stronach konfliktu.

– Rudolf Pawełek jest pewnym symbolem, a to dlatego, że dzisiaj już zapominamy, iż pierwsza wojna światowa była takim okresem historii, w którym miliony naszych rodaków, w obcych mundurach, brały udział w walce na wszystkich jej frontach. Wśród nich duża reprezentacja mężczyzn z ówczesnego powiatu żywieckiego. Według moich badań około 24 tysiące mężczyzn z tego powiatu służyło w armii austriackiej – powiedział nam Piotr Szczepaniak, znawca historii Austro-Węgier. Posłuchaj

– Był to prosty, ciężko pracujący człowiek. Zaczęliśmy od niego, bo jego biografia może służyć za przykład, że nie trzeba być kimś wielkim, aby zostać bohaterem – to słowa Patryka Żyrka, archiwisty cmentarnej kancelarii. Posłuchaj

Podczas uroczystości odsłonięcia odnowionego nagrobka obecna była Beata Juraszek, wnuczka ułana. Wspomina dziadka jako człowieka małomównego, ceniącego pracę i pracowitość i niechętnie mówiącego o wojnie. Posłuchaj

Kolejnym punktem ścieżki ma stać się nagrobek Ludwika Pantoflińskiego, pierwszego komendanta żywieckiej Polskiej Organizacji Wojskowej.

Cmentarz Przemienienia Pańskiego powstał w XVIII wieku. Spoczywa na nim wielu zasłużonych dla miasta.

Napisane przez: Beata Stekla