Zabili 10 osób w przysiółku Czanieckich

Wydarzenia z 7 kwietnia 1945 roku zapisały się tragicznie w lokalnej historii – niemieckie oddziały spaliły wtedy 22 gospodarstwa i zamordowały dziesięciu cywilów, w tym kobiety i dzieci.
Pacyfikacja była odwetem za wcześniejszy atak partyzantów na niemieckie pozycje. Wojska w odwecie zniszczyły całą część osiedla, stosując zasadę zbiorowej odpowiedzialności. 

 

W miejscu tragedii wzniesiono pomnik o wyrazistej formie, przedstawiający niemieckiego żołnierza nad bezbronnym cywilem. Monument ma przypominać o dramacie lokalnej społeczności i stać się przestrogą dla przyszłych pokoleń.
Pomnik odsłonili najstarsi mieszkańcy przysiółka, którzy byli świadkami wydarzeń sprzed 80 lat.
W uroczystościach wzięli udział przedstawiciele wojska, straży granicznej, służb mundurowych, organizacji społecznych, władz lokalnych oraz mieszkańcy regionu.

 

Upamiętnienie miało wymiar nie tylko historyczny, ale i edukacyjny – podkreślano znaczenie pamięci, świadomości narodowej oraz potrzebę przekazywania wiedzy o lokalnych ofiarach wojny młodszym pokoleniom. Pomnik w Rycerce Górnej to dziś trwały symbol tragedii, która dotknęła tę część Żywiecczyzny u schyłku II wojny światowej.

Historię tego wydarzenia streścił Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach

Postępująca od 12 stycznia 1945 r. ofensywa Armii Czerwonej obejmująca również teren południowej Żywiecczyzny skutecznie przełamując obronę przeciwnika zmusiła wojska niemieckie do odwrotu. Dnia 6 kwietnia 1945 r. do wsi Rycerka dotarł niewielki oddział żołnierzy niemieckich, którzy ulokowali się na tzw. przysiółku Czanieckich. Nazajutrz nad ranem zostali zaatakowani siłami operującego w pobliżu sowieckiego oddziału partyzanckiego podprowadzonego przez dwóch mieszkańców wsi. Moment zaskoczenia został jednak szybko opanowany przez wroga i partyzanci opuścili swoje pozycje. Kierując się niszczycielską furią i zasadą odpowiedzialności zbiorowej Niemcy w odwecie podpalili przy użyciu granatów i kul 20 domostw oraz zabudowań gospodarczych. Wśród zgliszcz pozostało dziesięć ludzkich ofiar zastrzelonych lub żywcem spalonych. Niedługo później, za wycofującymi się ostatecznie żołnierzami niemieckimi, do Rycerki wkroczyła Armia Czerwona.