Izabela Janoszekczwartek, 7 listopada 2024 11:01

Gmina może kupić dom. Jako pierwsza

„Jakby gmina odkupiła ten dom, to z rodziną zostaniemy bezdomnymi” - zaalarmowała Radio Bielsko pani Joanna z Ustronia. O co chodzi? O prawo do pierwokupu lokali mieszkalnych lub budynków jednorodzinnych, na terenach na których usuwane są skutki powodzi czyli również w gminach powiatów: bielskiego, cieszyńskiego czy pszczyńskiego oraz Bielska-Białej. Takie prawo dała gminom specustawa, która weszła w życie 5 października.Jak ustalił portal money.pl, notariusze nie wiedzieli o wejściu w życiu przepisów. Niektórzy z nich przeprowadzili umowy sprzedaży bez uwzględnienia zmienionych przepisów. Dlatego mogą one zostać uznane za nieważne. Wystąpienie do władz lokalnych z zapytaniem o pierwokup to teraz obowiązek. Dopiero po uzyskaniu deklaracji, czy gmina jest zainteresowana nieruchomością, można zawrzeć "pełnoprawną" umowę.

Notariusz, do którego zapukała słuchaczka Radia Bielsko, o zapisach wprowadzonych przez ustawę powodziową wiedział. Zaskoczona została jednak pani Anna.

Nasza słuchaczka umowę przedwstępną o kupnie domu, w którym już mieszka, miała podpisaną. Zdążyła zainwestować w remont budynku, postarała się o kredyt hipoteczny. Wszystko było przygotowane. Czekała tylko na wizytę u notariusza, która miała być formalnością. Końcem października stawiła się w kancelarii notarialnej. Tam dowiedziała się, że przeprowadzenie tej transakcji „od ręki” jest... niemożliwe.

Notariusz poinformował klientkę, że aby umowę kupna-sprzedaży sfinalizować, trzeba poczekać 30 dni na odpowiedź z urzędu miasta.

- Dosłownie ścięło mnie z nóg - opowiada pani Anna. - Najgorsze jest to, że jakby gmina odkupiła ten dom to z rodziną zostaniemy bezdomnymi, ponieważ żadne prawo nas nie ochroni, mimo że jest już sezon zimowy do kwietnia i mam dziecko z orzeczeniem. Będziemy mieć w razie najgorszego 30 dni na opuszczenie domu, w którym już mieszkamy – relacjonowała.

Na szczęście dla pani Anny, Urząd Miasta w Ustroniu zakupem nieruchomości nie był zainteresowany. Ostatecznie, słuchaczka Radia Bielsko stała się właścicielką domu. Jest jednak przekonana, że wiele osób nie zdaje sobie sprawy z aktualnie obowiązujących przepisów.

- Osoby, które są chętne do kupienia jakichkolwiek nieruchomości nie mają świadomości do czasu pójścia do notariusza, że oni tego nie kupią. Ta umowa jest później, razem z pismem, przesłana do burmistrzów, urzędów miasta itd. i oni mają 30 dni na ustosunkowanie się, czy będą chcieli tą nieruchomość kupić – wyjaśnia pani Anna. Posłuchaj

Nasza rozmówczyni jest zaskoczona, że przepisy dotyczące pierwokupu nieruchomości przez gminę mają zastosowanie na terenie Ustronia, który choć ucierpiał w trakcie powodzi, to jednak nikt w nim nie stracił dachu nad głową.Posłuchaj

Swoje domy, w trakcie powodzi, musieli opuścić natomiast mieszkańcy Czechowic-Dziedzic. Tamtejszy urząd miejski potwierdza, że ustawa daje gminom możliwość prawa pierwokupu lokali mieszkalnych lub budynków mieszkalnych jednorodzinnych w okresie do 30 kwietnia 2025 r.

- Każdy tego typu przypadek rozpatrywany jest indywidualnie. Od chwili wejścia w życie ww. przepisów, Gmina Czechowice-Dziedzice nie skorzystała z prawa pierwokupu, odnosi się to zarówno do lokali mieszkalnych, jak i budynków mieszkalnych jednorodzinnych – informuje nas Urząd Miejski w Czechowicach-Dziedzicach.

Jest mało prawdopodobne, by jakikolwiek inny samorząd w naszym regionie, był zainteresowany prawem pierwokupu nieruchomości. Niemniej wprowadzone przepisy taką furtkę prawną otworzyły, co może budzić zrozumiałe zaniepokojenie mieszkańców udających się do notariusza w sprawie kupna mieszkania czy domu.

Poprawieniem kontrowersyjnych przepisów miał zająć się rząd. Czy projekt zmian w ustawie powodziowej jest już gotowy? A jeśli tak, jaki kształt mają obecnie przepisy ? - zapytaliśmy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
W nadesłanej odpowiedzi czytamy, że we wtorek, 5 listopada br., Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez MSWiA. Projekt przewiduje ułatwienia dotyczące udzielania pomocy osobom i instytucjom, które zostały poszkodowane przez powódź w południowo-zachodniej Polsce, we wrześniu 2024 roku.
Przesłano nam listę najważniejszych rozwiązań ustawowych. Wśród nich nie ma jednak tych dotyczących prawa pierwokupu nieruchomości przez gminy...

Posłuchaj audycji:

Nagranie 1